Rumianek pospolity (łac. Matricaria recutita – dawniej Matricaria chamomilla L.) to roślina lecznicza, której drobne, biało-żółte kwiaty zawierają substancje rzadko występujące w świecie roślin. Chodzi przede wszystkim o wyjątkowo dużą ilość (nawet do 1,5 proc.) olejku eterycznego bogatego w związki o specyficznych właściwościach leczniczych, m.in. działający przeciwalergicznie chamazulen, a także alfa-bisabolol i jego tlenki.
Należy jednak pamiętać, że mimo zawartości chamazulenu rumianek często uczula osoby wrażliwe – oczywiście wtedy, gdy stosują go zewnętrznie.
Rumianek to roślina jednoroczna o silnym, charakterystycznym zapachu. Łodyga rumianku jest wzniesiona 15-50 cm wysokości i rozgałęziona – na szczytach rozgałęzień tworzą się koszyczki kwiatowe o średnicy 1,5-2,5 cm ze stożkowatym, pustym w środku dnem kwiatowym. Kwiaty języczkowe (brzeżne) są białe, a kwiaty rurkowate (wewnętrzne) – żółte. Rumianek kwitnie od maja do września.
Rumianek – popularna roślina lecznicza
Surowcem zielarskim są wysuszone koszyczki, które zbiera się na początku kwitnienia (gdy kwiaty języczkowe jeszcze nie zwisają). Zbiór najlepiej przeprowadzać w suche, słoneczne dni, w godzinach popołudniowych – wtedy rośliny zawierają najwięcej substancji czynnych. Koszyczki suszy się w przewiewnym i zacienionym pomieszczeniu rozłożone cienką warstwą.
Koszyczek rumianku jest składnikiem wielu gotowych preparatów i mieszanek leczniczych. W kwiatach rumianku są:
- flawonoidy
- spiroeter
- fenolokwasy
- fitosterole
- poliacetyleny
- garbniki katechinowe
- gorycze
- związki kumarynowe i śluzowe
- cholina
- witamina C
- liczne sole mineralne
Właśnie tej różnorodności składników rumianek zawdzięcza opinię jednej z najcenniejszych roślin leczniczych.
Rumianek – właściwości i zastosowanie
Rumianek pospolity ma właściwości:
- przeciwzapalne
- rozkurczające mięśnie gładkie
- przyspieszające gojenie się ran
- dezodoryzujące
- przeciwbakteryjne i neutralizujące toksyny bakteryjne
- pobudzające przemianę materii w skórze
Koszyczki rumianku stosuje się wewnętrznie:
Zewnętrznie stosuje się rumianek przy:
- stanach zapalnychskóry i błon śluzowych
- bakteryjnych schorzeniach skóry i jamy ustnej
- ranach
- oparzeniach
- owrzodzeniach
- alergiach skórnych
- stanach zapalnych dróg oddechowych (w postaci inhalacji)
Koszyczki rumianku są także często wykorzystywane w kosmetyce.
Rumianek na zapalenie spojówek
Składniki naparu rumiankowego działają antyseptycznie, ściągająco i przeciwzapalnie. Ponadto hamują wydzielanie histaminy. To czyni z naparu bardzo skuteczny środek do przemywania i kompresów na podrażnione oczy – czy to z powodu stanu zapalnego spojówek, czy uczulenia.
Rumianek na podrażnienia skóry
Dzięki właściwościom przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym rumianku – co jest związane z zawartością alfa-bisabololu i spiroeteru, w mniejszym stopniu chamazulenu – napar z jego kwiatów jest doskonałym środkiem pomocnym przy wielu problemach skórnych.
Można go stosować np. do przygotowania parówek, kompresów lub do przemywania skóry dotkniętej trądzikiem, do łagodzenia podrażnień, a nawet zmian skórnych spowodowanych grzybicą.
Pomoże także przy owrzodzeniach, oparzeniach, świądzie. Dlatego wyciąg z rumianku jest bardzo cenionym składnikiem wielu kosmetyków – kremów, maseczek, płynów do mycia i kąpieli – przeznaczonych do skóry delikatnej i wrażliwej.
Rumianek na włosy
Ekstrakt z rumianku jest składnikiem wielu kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji włosów – ale tylko blond, ma bowiem silne właściwości rozjaśniające. Przywraca im naturalną jasną barwę, nadaje połysk i elastyczność, ułatwiając ich układanie.
W przypadku włosów przetłuszczających się przeciwdziała pojawieniu się łupieżu. A ponadto dzięki zawartości licznych związków mineralnych zapobiega wypadaniu włosów, odżywiając ich cebulki.
Rumianek na rany
Olejek pozyskiwany z kwiatów rumianku ma nie tylko silne działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, ale również pobudza przemianę materii w skórze i dzięki temu przyśpiesza gojenie się drobnych ran. Dlatego znajduje się on w wielu leczniczych kremach, maściach czy żelach, które działają antyseptycznie i jednocześnie ułatwiają zabliźnianie się zranień skóry.
Rumianek na uspokojenie
Rumianek ma właściwości rozluźniające, pomaga odprężyć się i uspokoić skołatane nerwy – to zasługa m.in. spiroeteru i związków kumaryny.
Po męczącym, stresującym dniu warto zanurzyć się w kąpieli z dodatkiem naparu z rumianku. A problemy ze snem miną, gdy położymy głowę na małej poduszeczce, do której wsypiemy trochę suszonych kwiatów rumianku.
Rumianek na żołądek
Dzięki aktywnym substancjom zawartym w rumianku, skutecznie radzi on sobie z różnymi dolegliwościami trawiennymi.Spiroeter hamuje wydzielanie histaminy, serotoniny i bradykininy – substancji wywołujących stany zapalne. Flawonoidy i pochodne kumaryny wpływają rozkurczająco na mięśnie gładkie jelit i przewodów żółciowych. W rezultacie napar z rumianku działa przeciwzapalnie na błony śluzowe żołądka, poprawia przepływ żółci, korzystnie działa na przewód pokarmowy i wątrobę.
Herbatka rumiankowa po sutym i tłustym posiłku ułatwi jego trawienie. Jest ona także zalecana jako środek pomocniczy w nadkwaśności żołądka i nadmiernym wydzielaniu soku żołądkowego, przynosi ulgę w chorobie wrzodowej.
Rumianek na ból
Ponieważ zawarte w rumianku flawonoidy i związki kumaryny powodują obniżenie napięcia mięśni gładkich żołądka i jelit, herbatka rumiankowa jest bardzo skutecznym środkiem wiatropędnym.
Przynosi ulgę przy:
- nadmiernej fermentacji i wzdęciach
- kolcejelitowej
- świetnie radzi sobie z bólami brzucha
Jej właściwości rozkurczające i jednocześnie antyseptyczne sprawiają, że jest również przydatna przy problemach z nerkami i pęcherzem moczowym.
Rumianek na infekcje gardła i jamy ustnej
Olejek eteryczny, a zwłaszcza zawarty w nim alfa-bisabolol i spiroeter, działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie na błony śluzowe jamy ustnej. W efekcie rumianek bardzo skutecznie radzi sobie z:
Dlatego ekstrakt z rumianku jest ważnym składnikiem past do zębów oraz płukanek do ust i gardła.
WSTECZ
